อาคารลดการปลดปล่อยคาร์บอน Low carbon buildings

 

ณ ปัจจุบัน เราคงปฏิเสธไม่ได้ว่า สถานการณ์ของโลกเราขยับเข้าสู่ภาวะวิกฤต Greenland จากพื้นที่ที่เคยถูกประชดประชันว่า ไม่มีพื้นที่สีเขียวเพราะปกคลุมไปด้วยธารน้ำแข็ง กลับแปรเปลี่ยนเป็นดินแดนที่มีพื้นที่สีเขียว เพราะธารน้ำแข็งเกิดการละลาย จากอุณหภูมิของโลกที่เพิ่มสูงขึ้น … จากคำว่า global warming หรือภาษาไทยที่แปลว่า #ภาวะโลกร้อน ก็น่าจะถูกยกระดับเป็นคำว่า global boiling หรือ #ภาวะโลกเดือด จากอุณหภูมิในโลกที่เพิ่มสูงขึ้น

 

การเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิเฉลี่ยของโลกนั้น มาจากปัจจัยหลักคือการปลดปล่อย ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) และก๊าซอื่นๆ ที่ส่งผลต่อการทำลายชั้นบรรยากาศที่ช่วยปกป้องโลกเรา เช่น ก๊าซมีเธน (จากการหมัก จากมูลสัตว์ ฯลฯ) หรือ CFC ที่เรียกรวมๆ กันว่า ก๊าซเรือนกระจก หรือ Green House Gas (GHG) โดยได้มีการ “วัดปริมาณความรุนแรง” เป็นค่า #ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า หรือ CO2 equivalent (เขียนสั้นๆ ว่า CO2eq) ซึ่งเป็นปัจจัยที่หลักที่ส่งผลต่ออุณหภูมิที่เพิ่มสูงขึ้นของโลกเรา ที่เรียกว่า #GWP = Global Warming Potential

 

งานก่อสร้างและการใช้สิ่งปลูกสร้าง ถือเป็น sector ที่ก่อให้เกิด #GWP ปริมาณมาก ตั้งแต่ #การเผา #การถลุง #การผลิต วัสดุที่ใช้ในการก่อสร้าง ไปจนกระทั่ง CO2eq จากการขนส่งทางบก ทางเรือ ทางอากาศ การใช้ไฟฟ้าในระหว่างการก่อสร้าง และการใช้อาคาร ซึ่งไฟฟ้าที่ผลิตมา ส่วนหนึ่งก็มาจาก fossil fuel เช่นโรงไฟฟ้าถ่านหิน เป็นต้น ที่ก่อให้เกิด CO2eq ในระหว่างการผลิตกระแสไฟฟ้า ไปจนกระทั่งกิจกรรมต่างๆ ในช่วงการใช้อาคาร เศษขยะครัวเรือน ไฟฟ้าเพื่อทำอาหาร ทำความร้อน ทำความเย็น ฯลฯ … ไปสุดทางเมื่ออาคารหรือสิ่งปลูกสร้างสิ้นอายุ จะนำเศษวัสดุที่ผ่านการทุบทำลาย ไปฝังกลบ หรือไปใช้ซ้ำ (reuse) หรือไปผลิตใช้ใหม่ (recycle) ก็ก่อให้เกิด CO2eq ไม่เท่ากัน

 

การพิจารณา CO2eq ตลอดอายุการใช้งานอาคารตั้งแต่ วัสดุก่อสร้าง การก่อสร้าง การใช้อาคาร การทุบทำลาย การนำกลับไปใช้ใหม่นี้ เรียกว่า Life Cycle Assessment หรือ LCA

 

และเพื่อไม่ให้เกิดการนับซ้ำ จึงมีการกำหนดวิธีการนับ CO2eq ออกเป็นส่วน เรียกว่า #SCOPE โดยมีทั้งสิ้น 3 SCOPE คือ

 

SCOPE 1: การปลดปล่อยโดยมือของเรา ของหน่วยงานเราเอง เราผลิตเหล็ก CO2eq ที่ออกมาจากกระบวนการผลิต เราก่อสร้าง CO2eq ที่ออกมาจากเครื่องจักรในงานก่อสร้างที่ใช้น้ำมันดีเซล นับรวมในส่วนนี้

 

SCOPE 2: เป็นการปลดปล่อย CO2eq จากไฟฟ้าที่เราซื้อจากการไฟฟ้า แน่นอนว่า ไฟฟ้าแต่ละประเทศมี CO2eq SCOPE 2 ที่ไม่เท่ากัน เพราะวิธีการบริหารจัดการไม่เหมือนกัน

SCOPE 3: ครอบคลุมการปลดปล่อย CO2eq การกิจกรรมอื่นๆ เช่น การขนส่ง การปลดปล่อยของ outsource ผู้รับจ้างช่วงเป็นต้น

 

ถามว่าทั้งหมดนี้ เราจำเป็นต้องรู้ไหม

ณ วันนี้ ถ้ารู้ได้จะดีมาก เพราะโลกเรามันสัมพันธ์กันหมด การค้าระหว่างประเทศมีกำแพงการค้าที่ไม่ใช่กำแพงภาษี แต่เป็นกำแพงคาร์บอน ต่อไปสินค้าส่งขาย EU USA ก็จะต้องเข้าสู่มาตรการที่เรียกว่า #CBAM หรือ Carbon Border Adjustment Mechanism ถูกเรียกเก็บอากรเพิ่มเติม หากสินค้าที่ส่งไปยัง EU มี CO2eq ติดตัวมาจำนวนมาก (เรียกว่า Embodied carbon) ไม่เฉพาะเหล็ก แต่รวมไปจนถึง สินค้าโภคภัณฑ์ เช่น น้ำตาล หรือ ผ้าฝ้าย

 

แล้วมันเกี่ยวกับเราอย่างไร … ตอบให้เห็นภาพประมาณนี้นะครับ สมมติ ตลาดค้าเหล็กสะอาด ใน EU ราคาประมาณ กิโลละ 40 บาท เพราะต้นทุนในการรักษาสภาพแวดล้อมมันสูง หากในประเทศเราผลิตได้ในราคา 20 บาท แต่หากเราส่งขายไปยัง EU เราจะถูกปรับอากร เช่น 25 บาท เราก็แข่งขันกับ EU steel maker ไม่ได้ แต่หากเราปรับกระบวนการเช่น ลงทุนผลิตไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์อาจทำให้ต้นทุนเราสูงเป็น 30 บาท เราก็สามารถแข๋งขันกับ EU steel maker ได้

และโรงงานดังกล่าว ก็คงไม่สามารถขายเหล็กในไทยในราคานี้ได้ คงต้องปรับราคาขายในประเทศขึ้น

 

ต่อไป ผู้ออกแบบอาจต้องพิจารณาต้นทุนด้านราคา ประกอบไปกับปริมาณ CO2eq ที่ปลดปล่อยออกมาด้วย เพราะผู้ประกอบการรายใหญ่ในประเทศหลายราย เริ่มถามหา Green steel หรือ ปูนซีเมนต์รักษ์โลกกันแล้ว

 

Trend ในการออกแบบในอนาคต จะมุ่งสู่ทั้ง cost optimization และ carbon optimization อาคารที่สวยๆ span ยาวๆ คานยื่นมากๆ อาจจะลดจำนวนลง เพราะมันส่งผลต่อปริมาณวัสดุที่เพิ่มขึ้น อันส่งผลต่อ cost & CO2eq ที่เพิ่มขึ้นตามไปด้วย

 

#อาคารลดการปลดปล่อยคาร์บอน  #อาคารลดการปลดปล่อยคาร์บอน 

 

รู้ไว้ใช่ว่าใส่บ่าแบกหาม ฝาก keep in mind กันไว้ครับ

#WeLoveSteelConstruction